|
Осмонлару ер ва улар ўртасидаги ҳамма махлуқотларга қайси иш учун яратилган бўлсалар, ўша ишнигина қилиш имкони берилган.
مَّا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ
– „(У) етти осмонни устма-уст қилиб яратган зотдирки, сиз у Раҳмоннинг (меҳрибон Зотнинг) яратишида бирон тафовут-нуқсонни кўрмассиз. Энди кўзингизни яна (самога) қайтаринг-чи, (унда) бирон футур-ёриқни кўрармикансиз?“. [67:3]
Аллоҳнинг ердаги, осмондаги ва осмон билан ер ўртасидаги махлуқотлари учун тузилган мана бу ажойиб, ўта нозик низомда ақлини ишлатган одамлар учун оят-аломатлар бордир.
Ким у ҳақда тадаббур, тафаккур қилса, унинг Яратувчиси Битта эканини билиб олади. Коинотнинг тартиблилиги, қисмларининг бир-бирига мослиги, ўта пухта ва нозик низом асосида ўзаро муносабатга киришиб туришлари Яратувчининг Ягоналигини, Бирлигини, бутун оламлар Парвардигори эканини шундоққина айтиб турибдилар.
وَإِلَـهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ
(Тангрингиз ягона тангридир. У меҳрибон ва раҳмли тангридан ўзга ҳеч қандай тангри йўқдир).
Аллоҳ Таолонинг махлуқотлари хусусида тафаккур қилиш уларнинг яратувчиси битта, ягона Зотдир, Ундан ўзга илоҳ ҳам, маъбуд ҳам йўқдир, деган хулосага олиб бориши аниқ.
Ҳар бир ишни ҳикмат билан қилгувчи, ҳар нарсадан хабардор Ҳаким, Хобир Аллоҳ Ўзининг буюк, ягона, раҳмли Зот эканига далолат қилувчи оят-аломатларни мазкур махлуқотларига ўрнатиб қўйган. Ақлли одам бу махлуқотларнинг олдидан шунчаки бепарво ўтиб кетавермайди. Улар ҳақида тафаккур, тадаббур қилади.
Оиша р.а.нинг айтишича, Пайғамбар с.а.в. шу оятни ўқиб туриб, шундай деган эканлар:
«وَيْلٌ لِمَنْ قَرَأَهَا وَلَمْ يَتَفَكَّرْ فِيهَا»
«Бу оятни ўқиб туриб, у ҳақда фикр қилмаган одамга дўзах бўлсин!».28
@ @ @
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللّهِ أَندَاداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللّهِ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبّاً لِّلّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلّهِ جَمِيعاً وَأَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ * إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الأَسْبَابُ * وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ لَوْ
(28) Ибн Абу Дунё ва Ибн Мардавиҳ Оиша р.а.дан ривоят қилган. Дуррул Мансур: 2/111.
68-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208